Narkolepsja

Narkolepsja to rzadka choroba neurologiczna, która powoduje nagłe zasypianie w nieodpowiednich momentach. Jest to schorzenie fizyczne, trwające przez całe życie, które wpływa na zdolność mózgu do regulowania normalnego cyklu snu i czuwania. Objawy mogą obejmować nadmierną senność w ciągu dnia, co oznacza, że osoba może nagle i bez ostrzeżenia zasnąć w nieodpowiednich momentach i mogą objawić się jako: katapleksja - tymczasowa, mimowolna utrata kontroli nad mięśniami, halucynacje oraz paraliż senny. Narkolepsja nie powoduje poważnych ani długotrwałych problemów zdrowotnych fizycznych.

Treść na tej stronie ma charakter wyłącznie informacyjny i przedstawia ogólny zarys omawianego tematu. Nie zastępuje ona profesjonalnej porady medycznej, diagnozy ani leczenia. Jeśli podejrzewasz, że masz narkolepsję, zasięgnij dodatkowych informacji. Informacje zawarte na tej stronie mogą ulec zmianie bez uprzedzenia.

Senność spowodowana narkolepsją może być wyniszczająca i przytłaczająca, co ma znaczący, pośredni wpływ na koncentrację, zdolność skupienia uwagi i pamięć krótkotrwałą. Ważne jest jednak, aby zauważyć, że narkolepsja nie wpływa bezpośrednio na zdolności poznawcze ani inteligencję.

Narkolepsja to ukryta niepełnosprawność

Normalny sen oznacza, że zasypiasz stosunkowo łatwo, przesypiasz całą noc i budzisz się rano wypoczęty. Normalny cykl snu zazwyczaj powtarza się co 90 - 110 minut i obejmuje kilka minut snu REM (szybkie ruchy gałek ocznych), podczas którego pojawiają się marzenia senne, a następnie sen nie-REM.

U osób z narkolepsją cykl snu jest zaburzony, ponieważ część mózgu kontrolująca sen i czuwanie nie działa prawidłowo. Przechodzi ona między różnymi fazami snu w nieodpowiednich momentach, co prowadzi do wielu objawów. Doświadczenie narkolepsji różni się u każdej osoby w zależności od występujących objawów i ich nasilenia. Niemal wszyscy z narkolepsją odczuwają nadmierną senność w ciągu dnia, a wiele osób doświadcza również katapleksji.

Objawy narkolepsji

Nadmierna senność w ciągu dnia Jest to najczęstszy objaw narkolepsji, charakteryzujący się ciągłym uczuciem zmęczenia i nieodpartą potrzebą snu w ciągu dnia. Może to prowadzić do zasypiania w nieodpowiednich momentach i miejscach. Osoba z narkolepsją może wydawać się śniąca lub nie reagować, gdy się do niej mówi. Tak zwane mikrosny są często niezauważalne, trwają od kilku sekund do kilku minuty. W tym czasie osoba śpi, ale może kontynuować wykonywanie zadania, nie pamiętając tego i mogąc być zdezorientowaną po epizodzie.

KatapleksjaTymczasowa utrata kontroli nad mięśniami, trwająca od kilku sekund do kilku minut, często wywołana silnymi emocjami, takimi jak śmiech, lęk czy złość. Głowa może opadać, mowa staje się niewyraźna, wzrok osłabiony, a osoba może upuścić przedmioty lub stracić równowagę, upadając na kolana lub ziemię. Ważne jest, że osoba dotknięta tym objawem jest w pełni świadoma tego, co się dzieje, a jej słuch pozostaje nienaruszony. 

Ataki snu Nagłe zasypianie bez ostrzeżenia.

Paraliż sennyTymczasowa niezdolność do poruszania się lub mówienia podczas zasypiania lub budzenia się.

Halucynacje i intensywne snyBardzo realistyczne i żywe halucynacje, które mogą występować podczas snu lub przebudzenia.

Nadmierne marzenia senne i częste budzenie się w nocyOsoby z narkolepsją mogą doświadczać nadmiernego śnienia, co zakłóca ich sen nocny.

Mgła umysłowa Trudności z koncentracją i skupieniem, które mogą wpływać na codzienne funkcjonowanie.

Wpływ narkolepsji na codzienne życie i związane z nią wyzwania

• Potrzeba częstych, krótkich drzemek w ciągu dnia, aby radzić sobie z nadmierną sennością.
• Brak pewności siebie i niepewność dotycząca codziennych wydarzeń, wynikająca z objawów narkolepsji.
• Postrzeganie senności jako lenistwa lub braku motywacji, co może prowadzić do stygmatyzacji.
• Błędne przekonania i brak wiedzy o narkolepsji w społeczeństwie, co utrudnia zrozumienie tej choroby.
• Uczucie skrajnej senności przez cały dzień, które utrudnia koncentrację i czuwanie.
• Nagłe i nieprzewidywalne zasypianie, które może być krępujące i stwarzać problemy w codziennych sytuacjach.
• Trudności z pozostaniem przytomnym podczas aktywności towarzyskich, co może wpływać na życie społeczne.
• Dezorientacja lub drażliwość po przebudzeniu, które utrudniają powrót do normalnego funkcjonowania.
• Halucynacje podczas rozmów, co może być dezorientujące dla osoby z narkolepsją i otoczenia.
• Wpływ diagnozy na zdolność do prowadzenia pojazdów, ponieważ objawy narkolepsji mogą zagrażać bezpieczeństwu na drodze.

Wsparcie, jakie możesz zaoferować

• Poznaj, czym jest narkolepsja: Dowiedz się, jakie są jej objawy oraz jak można ją leczyć i zarządzać chorobą.
• Nie zakładaj, jak narkolepsja wpływa na daną osobę: Porozmawiaj z nią, aby dowiedzieć się, jak choroba wygląda w jej przypadku i jak możesz pomóc.
• Podziel długie zadania na mniejsze części i pozwól współpracownikowi zaplanować drzemki, gdy jego koncentracja zaczyna spadać.
• Nie myl ich zachowania z lenistwem lub nocnym zarywaniem snu - objawy są wynikiem choroby.
• Bądź wspierający i elastyczny w planach, aby dostosować się do zmieniających się potrzeb osoby z narkolepsją.